Indos zastawniczy

Indos zastawniczy, uregulowany w art. 19 pr.weksl., w odróżnieniu od indosu własnościowego i indosu pełnomocniczego jest instrumentem prawnym pozwalają-

cym na ustanowienie prawa zastawu na wierzytelności wekslowej. Jest to indos, którego skutkiem jest uzyskanie przez indosatariusza prawa zastawu na wekslu poprzez umieszczenie odpowiedniej wzmianki, np. „waluta na zabezpieczenie”, „waluta w zastaw”, i przez oddanie weksla w zastaw indosatariuszowi. W praktyce indos tego rodzaju ma najczęściej miejsce przy udzielaniu kredytu indosantowi przez bank, zabezpieczając jego zwrot ustanowieniem zastawu na wekslu.

Przedmiotem zastawu staje się weksel, a raczej suma wekslowa, choćby sama wierzytelność tak zabezpieczona przewyższała tę sumę czy też była od niej niższa. Do zastawu na wekslach stosuje się przepisy art. 327-335 k.c. dotyczące zastawu na prawach. Wydaje się, że indos zastawniczy może mieć też formę indosu in blanco, ale zawsze z odpowiednią wzmianką określającą cel indosu.

Właścicielem weksla pozostaje nadal indosant, mimo iż weksel znajduje się w rę-kach indosatariusza. Indosatariusz-zastawnik jest dzierżycielem weksla i wykonawcą wynikających z niego praw. Może on wykonywać wszystkie prawa z weksla – tak jak to w tym przypadku ustawa nakazuje, czyli odebrać sumę wekslową, chociażby prze-wyższała ona jego wierzytelność zabezpieczoną zastawem w stosunku do indosanta.

Indos indosatariusza zastawniczego ma jedynie znaczenie indosu pełnomocni- czego, czyli daje wyłącznie pełnomocnictwo do wykonywania praw wekslowych w imieniu indosatariusza zastawniczego. Indosant może zabronić dalszego indosowa- nia weksla ze skutkiem i w sposób określony w art. 15 pr.weksl. Nie odpowiada wówczas wobec następnych indosatariuszy.

Indosatariusz-zastawnik nie jest dłużnikiem wekslowym, pozostaje nim nadal in- dosant-zastawca. Wobec tego dłużnicy wekslowi nie mogą w tym przypadku zasłaniać się wobec posiadacza zarzutami opartymi na swych stosunkach osobistych z indosantem, chyba że posiadacz, biorąc weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika (art. 16 zd. 4 pr.weksl.). Dłużnik wekslowy może przeciw skardze indosatariusza bronić się tylko zarzutami, które przysługują mu przeciw niemu.