Instytucja przekazu

Instytucja przekazu, regulowana pierwotnie w art. 613-620 k.z. , została przy-wrócona prawu polskiemu ustawą z 28 lipca 1990 r. nowelizującą kodeks cywilny. Obecnie normują ją art. 921′-9215 k.c.

Przekaz stanowi jednostronne oświadczenie woli przekazującego, które zawiera dwa upoważnienia:

– dla przekazanego – do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy przekazu,

– dla odbiorcy przekazu – do odebrania świadczenia od przekazanego.

W przypadku gdy wskutek tych upoważnień przekazany spełni świadczenie do rąk odbiorcy przekazu, prowadzi to do takiego samego efektu, jak gdyby najpierw wykonał on świadczenie do rąk przekazującego, a następnie przekazujący spełnił to samo świadczenie do rąk odbiorcy przekazu. Innymi słowy, świadczenie spełnione między przekazanym a odbiorcą przekazu może zostać zaliczone zarówno w stosunku przekazany-przekazujący (zwanym stosunkiem pokrycia), jak i w stosunku przekazuj ący-odbiorca przekazu (zwanym stosunkiem waluty). Materialnoprawne ukształtowanie obu tych stosunków może być różne – ich treść znajduje się poza przekazem.

Przedmiotem przekazu może być w zasadzie każde świadczenie. W praktyce obrotu będzie to jednak najczęściej świadczenie pieniężne.

Do ważności przekazu nie jest wymagana forma szczególna. Wydaje się jednak, że w praktyce obrotu będzie to forma pisemna. W stosunku do odbiorcy przekazu może to być przekaz imienny, na zlecenie lub na okaziciela.

Zawarte w oświadczeniu przekazującego upoważnienia nie zobowiązują ani przekazanego, ani odbiorcy przekazu. Przekazany staje się odpowiedzialny za speł-nienie świadczenia dopiero od chwili jego przyjęcia, tj. od chwili akceptu.

Przyjęcie przekazu kreuje zobowiązanie abstrakcyjne (oderwan- między prze-kazanym a odbiorcą przekazu. Wyraża się ono w tym, że przekazany nie może odmó-wić spełnienia świadczenia poprzez powołanie się na zarzuty wynikające ze stosunku prawnego istniejącego między nim a przekazującym (tj. ze stosunku pokrycia). Nie może on też oczywiście podnosić zarzutów ze stosunku między przekazującym a odbiorcą przekazu oraz ze stosunku między przekazanym a odbiorcą przekazu (sto-sunku waluty).