Zalecenia i opinie jako środek prawny

Według dyspozycji art. 173 traktatu o WE zalecenia i opinie nie podlegają z reguły jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości. Nie można jednak stwierdzić, iż zalecenia i opinie nie odnoszą żadnych skutków prawnych. Trybunał Sprawiedliwości w swych orzeczeniach podkreślał, że sądy państw członkowskich Unii, podczas rozwiązywania sporów, są zobowiązane do brania pod uwagę zaleceń i opinii UE, szczególnie jeśli wyjaśniają one dokładniej postanowienia prawa krajowego lub uzupełniają jego regulację.

Według trybunału akty te są vyięc środkami prawnymi, które z reguły nie mają na celu wywołania wiążących dla adresata skutków, jak również nie tworzą one praw, na które osoby te mogłyby się powoływać przed sądami krajowymi.

Odmienność tych źródeł prawa wtórnego UE dotyczy również sposobu ich inicjowania. Zalecenia i opinie nie podlegają procesowi legislacyjnemu, tj. nie są uchwalane w drodze procedury ustawodawczej, jaka obowiązuje przy wydawaniu rozporządzeń, dyrektyw i decyzji. Opinia jest sporządzana najczęściej z inicjatywy innego niż opiniodawczy organ, zaś zalecenie dochodzi do skutku bez zewnętrznej inspiracji. Ponadto zalecenie sugeruje jego adresatowi bardziej autorytatywnie określone rozwiązanie, zaś opinia jest mniej kategorycznym wyrażeniem poglądu na daną sprawę zawierającą ocenę sytuacji, metody lub środka, które powinny być zastosowane, aby można było osiągnąć traktatowe cele.

Zalecenia i opinie są środkiem prawnym, który najczęściej jest stosowany w postępowaniu wewnętrznym Unii – między głównymi jej organami, w dialogu międzyinstytucjonalnym. Akty te mają ponadto duże znaczenie polityczne i moralne umożliwiając organom UE wyrażanie stanowiska w określonych kwestiach.

Zalecenia i opinie są uchwalane przede wszystkim przez główne organy UE: Radę i Komisję, a także Parlament Europejski w procesie podejmowania decyzji oraz inne instytucje Unii, jak np. Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Polityki Budżetowej, Komitet Walutowy lub Komitet Prezesów Banków Centralnych.