Wprowadzenie i realizowanie gospodarki rynkowej pociąga za sobą pełniejsze zastosowanie metody cywilistycznej charakteryzującej się równo rzędnym traktowaniem adresatów norm prawnych, przyznaniem im autonomii woli i swobody w kształtowaniu treści stosunków prawnych oraz subsydiar- nym stosowaniem przymusu państwowego. W cywilistycznej metodzie regulacji prawnej wykluczone jest władcze wkroczenie jednego podmiotu w sferę autonomii prywatnej innego podmiotu, charakterystyczne na przykład dla prawa administracyjnego, finansowego lub podatkowego.

Z kolei sfera administracyjna oparta jest na zasadzie władztwa i podporządkowania obywateli organom państwowym i samorządowym. Stosunki administracyjnoprawne powstają zatem w toku władczej działalności organów administracji rządowej lub administracji samorządowej.

W każdym stosunku administracyjnoprawnym jedną ze stron jest państwo, reprezentowane przez odpowiedni organ, w kompetencji którego jest ustalenie tego stosunku w drodze jednostronnego oświadczenia woli (np. udzielenie koncesji, zezwolenia). Drugą stroną (podmiotem) tego stosunku jest zaś przedsiębiorca lub organizacja społeczna.

Regulacja działalności gospodarczej przy wykorzystaniu jedynie jednej z przedstawionych metod nie jest praktycznie możliwa. Stopień wykorzystania każdej z metod jest uzależniony od aktualnie realizowanego modelu zarządzania gospodarką. W modelu nakazowym w większym stopniu jest wykorzystywana metoda administracyjna, w gospodarce rynkowej rozszerza się stosowanie metody cywilistycznej.

Regulacja tej działalności za pomocą metody cywilistycznej jest konsekwencją podziału norm tego prawa na normy bezwzględnie obowiązujące (inaczej imperatywne lub kategoryczne) i normy względnie obowiązujące (dyspozytywne lub uzupełniające). Prawo cywilne składa się w przeważającym stopniu z przepisów względnie obowiązujących (ius dispositivum). Za ich pomocą regulowany jest obrót gospodarczy pomiędzy przedsiębiorcami.

Leave a Reply

Nowości