Zakres przedmiotowy publicznego prawa gospodarczego – kontynuacja

Z przedstawionych wyżej definicji i zakresu przedmiotowego wynika, iż publiczne prawo gospodarcze jest dziedziną prawa wyodrębnioną z systemu prawa za pomocą kryterium, jakim jest przedmiot regulacji. Przedmiotem tym są stosunki społeczne powstające w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą w państwie.

Podkreśla się powszechnie, iż struktura publicznego prawa gospodarczego wynika z zakresu interwencji państwa i jego organów w sferę gospodarczą. Stąd też prawo to normuje tylko część stosunków społecznych w państwie związanych wyłącznie z działalnością gospodarczą. Pod względem przedmiotowym regulacja ta obejmuje więc określenie ustroju gospodarczego państwa oraz zasad jego funkcjonowania i ochrony. Określenie to ma postać ustalenia władczego do przestrzegania którego obowiązani są przedsiębiorcy krajowi i zagraniczni. W tym zakresie państwo w szczególności zaś określa:

Po pierwsze – stosunki własnościowe, będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa. Publiczne prawo gospodarcze nie normuje zatem całokształtu stosunków własnościowych w państwie, lecz tylko ich zasadniczą część. Ponadto określa także stosunek państwa do posiadania i rozszerzania zasobów środków produkcji.

Po drugie – zasady gospodarowania typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające ochronie ze strony państwa. Zasady te wynikają z określonego typu gospodarki państwowej (np. wolnego rynku, dominacji własności prywatnej lub uczciwej konkurencji).

Po trzecie – formy prawne podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca ma swobodę w wyborze formy prawnej przewidzianej przez normy prawa pozytywnego (stanowionego).

Po czwarte – zakres i postacie państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych. Przedmiotem ochrony prawnej ze strony państwa stają się przede wszystkim reglamentacja i prawo konkurencji zagrożone nieuczciwą konkurencją i praktykami monopolistycznymi i wreszcie

Po piąte – organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze. Uregulowania te obejmują najróżnorodniejsze działania organów państwa, bowiem taki jest tryb interwencjonizmu państwowego w gospodarce.

Problematyka publicznego prawa gospodarczego w państwach Unii Europejskiej

W tym znaczeniu publiczne prawo gospodarcze stało się bardziej potrzebne przedsiębiorcom niż państwu, chociaż stanowi ono podstawę do podejmowania i wykonywania działań zgodnych z wymogami funkcji tegoż państwa.

Państwo powinno zatem być instytucjonalnie przygotowane do realizowania swoich obowiązków w zakresie oddziaływania na stosunki gospodarcze, w których zwykle jedną ze stron jest organ reprezentujący to państwo.

Zakres przedmiotowy publicznego prawa gospodarczego wskazuje, iż jest to zbiór przepisów prawnych silnie sprzężonych z normami zaliczanymi do wielu różnych gałęzi prawa. Granice tego zakresu są więc kwestią pewnej konwencji.

W doktrynie poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej problematyka publicznego prawa gospodarczego została uregulowana w sposób podobny. Każdy w zasadzie przedsiębiorca ma swobodę w wyborze formy prawnej przewidzianej przez ustawodawstwo danego państwa.

I tak np. w nauce francuskiej do zakresu publicznego prawa gospodarczego zalicza się uregulowania prawne odnoszące się do publicznej administracji gospodarczej oraz form prawnych jej interwencji w gospodarce. Francuskie publiczne prawo gospodarcze interwencją państwa, w sferze poszczególnych działów gospodarki, obejmuje przede wszystkim przemysł, handel i rolnictwo oraz rynek finansowy i pomoc państwa dla przedsiębiorstw publicznych. (Zob. na ten temat R. Savy: Droit public economique, Paryż 1977).

W doktrynie włoskiej publiczne prawo gospodarcze uważane jest również podobnie, jako system administracji publicznej interweniującej w gospodarce poprzez programowanie gospodarcze, działalność gospodarczą państwa, a także system bankowy (kredytowy) oraz politykę cen. (Patrz S. Giannini: Diritto pubbiico de/l economía, Bologna 1985).