Charakter odpowiedzialności awalisty

Akcesoryjność awalu polega na tym, że odpowiedzialność awalisty uzależniona jest od istnienia zobowiązania awalata i że odpowiada on w tych samych granicach i pod tymi samymi warunkami, jak ten, za kogo poręczył (art. 32 pr.weksl.). W konsekwencji zobowiązanie awalisty gaśnie wraz z wygaśnięciem zobowiązania głównego.

Wskazany charakter awalu sprawia, że obok zobowiązania wekslowego głównego istnieje również zobowiązanie dodatkowe awalisty, uzależnione od istnienia zobo-wiązania podstawowego, w omawianym przypadku powstałego z umowy kredytowej.

Akcesoryjny charakter awalu znajduje swój wyraz także w tym, że podpis awalisty powinien być złożony obok podpisu dłużnika głównego. Prawo nie wymaga jednak, by podpis awalisty był złożony później niż podpis dłużnika głównego ani też aby podpis tego dłużnika był prawdziwy. Dla ważności awalu istotny jest podpis w znaczeniu formalnym, a nie w znaczeniu materialnym jako podstawa istnienia zo-bowiązania głównego.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na kontrowersyjną uchwałę Sądu Najwyż-szego z 31 maja 1994 r., III CZP 75/94, według której błąd poręczyciela wekslowego co do osoby wystawcy weksla iii blanco nie zwalnia poręczyciela od odpowiedzialności wekslowej. Uchwała ta spotkała się z aprobującą glosą Adama Szpunara oraz krytyczną glosą Jana Mojaka .

Prawna zależność odpowiedzialności awalisty od zobowiązania awalata ogranicza się tylko do istnienia formalnie ważnego podpisu dłużnika głównego, a nie zależy od materialnoprawnego istnienia wierzytelności głównej.

Zgodnie z art. 32 zd. 2 pr.weksl. zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny, z wyjątkiem wady formalnej. Samodzielność odpowiedzialności awalisty potwierdza też wynikająca z art. 7 pr.weksl. zasada całkowitej samodzielności podpisów na wekslu i materialnej niezależności zobowiązań. Nieważność zobowiązania dłużnika z przyczyn wymienionych w art. 7 pr.weksl. nie wpływa natomiast na ważność podpisu poręczyciela. Z powyższego wynika, że przesłanką ważności awalu jest jedynie formalna ważność oraz istnienie weksla i zobowiązania awalata, bez względu na jego ważność materialnoprawną.