Odpowiedzialność z weksla in blanco

Odpowiedzialność wekslowa istotnie różni się od odpowiedzialności za dług nie- wekslowy, chociaż również ma charakter osobisty i majątkowy. W przypadku umowy sprzedaży dłużnik zwlekający z zapłatą ceny może żądaniu jej zapłaty przeciwstawić zarzuty dotyczące np. opóźnienia dostawy, wad towaru. Dłużnik wekslowy nie może posłużyć się w zasadzie tego rodzaju zarzutami z uwagi na abstrakcyjność zo-bowiązania wekslowego (por. art. 17 pr.weksl.).

Odpowiedzialność wekslowa charakteryzuje się samodzielnością zobowiązań poszczególnych dłużników wekslowych (art. 7 pr.weksl.). Oznacza to, iż brak zdolności do działań wekslowych jednego z dłużników nie ma wpływu na ważność zobowiązań wekslowych innych osób podpisanych na wekslu. Może więc zaistnieć sytuacja, że odpowiedzialność ponosi poręczyciel wekslowy, mimo że nie odpowiada osoba, za którą poręczył, tj. wystawca weksla in blanco.

W tym kontekście pojawia się istotny praktycznie problem zdolności wekslowej spółki cywilnej. Problem ten ma duże znaczenie dla banków kredytodawców, gdyż większość polskich małych i średnich przedsiębiorstw funkcjonuje w tej właśnie formie.

W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 31 marca 1993 r. przyjęto, że spółka cywilna nie ma zdolności wekslowej . Teza powyższa spotkała się z ostrą krytyką , ale też z umiarkowaną aprobatą .

Główna słabość wymienionej uchwały składu siedmiu sędziów SN polega na tym, że nie wyjaśnia ona mechanizmu zaciągania zobowiązań wekslowych przez wspólni-ków spółki cywilnej. Z tego powodu z uznaniem należy przyjąć wyrok Sądu Apelacyj-nego w Gdańsku z 31 maja 1994 r., w którym stwierdzono, że: „jeżeli jeden ze wspól-ników spółki cywilnej wystawia weksel własny, a wystawienie takie stanowi czynność prawną przekraczającą zakres udzielonego temu wspólnikowi umocowania (art. 866 k.c.), to należy przyjąć, iż wspólnik taki sam może odpowiadać wekslowo na podstawie art. 8 pr.weksl.” . Obecnie, po wejściu w życie prawa działalności gospodarczej oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, spółka cywilna została całkowicie zdepersonifikowana, zaś zdolność wekslową mają jedynie wspólnicy spółki cywilnej.