Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości

Inkorporacja (czyli włączenie lub rozciągnięcie mocy prawnej) dyrektywy na obszar państw członkowskich powoduje w praktyce poważne problemy w działaniach Unii Europejskiej. Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie wypowiadał się na temat stosowania prawa unijnego przez te państwa. Stąd też orzecznictwo trybunału spełnia ważną rolę w tym zakresie, ustanawiając zasady dotyczące relacji prawa unijnego do prawa krajowego, zapewniając spójność w jego stosowaniu.

Dwie spośród tych zasad doczekały się bogatego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Są to: 1) zasada bezpośredniego skutku oraz 2) zasada prymatu prawa unijnego nad prawem krajowym.

Ad 1. Zasada bezpośredniego skutku. Uznanie, że dany akt normatywny wywiera bezpośredni skutek (direct effect) w prawie (porządku) wewnętrznym państwa członkowskiego, oznacza możliwość odwoływania się wszelkich podmiotów przed sądami krajowymi do przepisów prawa unijnego. Wątpliwości w tym zakresie nie budzi jedynie bezpośredni skutek obowiązywania rozporządzeń, bowiem stają się one wewnętrznym prawem państwa członkowskiego bez potrzeby wydawania dodatkowych aktów prawnych.

Problem bezpośredniej skuteczności pojawia się dopiero w przypadku uchwalania dyrektyw. Trybunał Sprawiedliwości określił warunki, których spełnienie jest niezbędne, aby dana dyrektywa miała skutek bezpośredni. Musi to być zatem norma jasno i jednoznacznie sformułowana pod względem jej brzmienia (treści), charakteru i kształtu aktu prawnego.