Kontrola wykonywania obowiązków określonych powyżej wymaga, aby dyrektor posiadał w swoich kompetencjach prawne środki przymusu, które mogą znaleźć zastosowanie na wypadek niespełnienia obowiązku szkolnego. Niestety, ani Ustawa o systemie oświaty, ani ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie wyposażają dyrektora szkoły w środki, które, poprzez oddziaływanie na rodziców dziecka, zmuszą ich do realizacji obowiązku szkolnego.
Obowiązek szkolny jest obowiązkiem wynikającym bezpośrednio z przepisów prawa. Art. 20 USO mówi, że niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Na gruncie ustawy egzekucyjnej (DzU z 2002 r. nr 110, poz. 968) obowiązek szkolny należy do kategorii obowiązków o charakterze niepieniężnym. Zawiera się w art. 2, § 1, pkt 10, traktującym te obowiązki jako niepieniężne, pozostające we właściwości organów administracji publicznej lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego. Obowiązki te wynikają co do zasady z przepisów prawa. To sprawia, że wszczęcie i prowadzenie egzekucji nie jest w zasadzie uwarunkowane decyzją administracyjną.