Akcje jako papiery wartościowe są nierozerwalnie związane z tworzeniem i funk-cjonowaniem spółek akcyjnych. Zasadniczym warunkiem powstania spółki akcyjnej jest zebranie przez założycieli kapitału zakładowego, który obecnie w Polsce nie może być niższy niż 500 000 zł'.

Kapitał zakładowy to wymieniona w statucie spółki suma pieniężna, która zostaje wpłacona przez jej akcjonariuszy. Kapitał ten ma stworzyć podstawę majątkową dzia-łalności spółki. Stanowi też podstawę jej odpowiedzialności wobec wierzycieli.

Strony: 1 2 3

Instytucja przekazu, regulowana pierwotnie w art. 613-620 k.z. , została przy-wrócona prawu polskiemu ustawą z 28 lipca 1990 r. nowelizującą kodeks cywilny. Obecnie normują ją art. 921′-9215 k.c.

Przekaz stanowi jednostronne oświadczenie woli przekazującego, które zawiera dwa upoważnienia:

– dla przekazanego – do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy przekazu,

Weksle jako podstawowy rodzaj papierów wartościowych w obrocie gospodarczym pełnią różnorodne funkcje. Wyróżniamy w tej dziedzinie:

– funkcję kredytową, która wyraża się w odroczeniu płatności za dostarczone towary lub wykonane usługi do daty oznaczonej na wekslu wystawca weksla uzyskuje w ten sposób tzw. kredyt kupiecki – prolongatę zadłużenia z tytułu dokonanej transakcji

Strony: 1 2

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest centralnym organem admini-stracji rządowej. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych.

– podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku kapi-tałowego

– sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych oraz wy-konywaniem przez te podmioty obowiązków związanych z ich uczestnictwem w ob-rocie na rynku kapitałowym, w zakresie określonym przepisami prawa

– osoby, które przepracowały co najmniej 10 lat w komercjalizowanym przed-siębiorstwie państwowym lub w przedsiębiorstwie, które zostało sprywatyzowane przez wniesienie do spółki, a rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło wskutek przejścia na emeryturę lub rentę albo z przyczyn niedotyczących pracowników

– osoby, które po przepracowaniu 10 lat w przedsiębiorstwie państwowym pod-legającym prywatyzacji zostały przejęte przez inne zakłady pracy w trybie art. 231 kodeksu pracy (art. 2 pkt 5 ustawy).

Zgodnie z art. 111 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może prowadzić działalność maklerską po uzyskaniu zezwolenia Komisji. Wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej przez bank powinien dodatkowo zawierać:

– nazwę jednostki organizacyjnej banku, w ramach której ma być prowadzona działalność maklerska

Awalista – zgodnie z art. 32 zd. 1 pr.weksl. – odpowiada przy spełnieniu tych samych przesłanek i w tym samym zakresie, jak dłużnik, za którego poręczył. Awalista akceptanta odpowiada więc jak akceptant, awalista wystawcy – tak jak wystawca itd. Przepis powyższy świadczy o akcesoryjności awalu, przejawiającej się co do zasady uzależnieniem odpowiedzialności awalisty od odpowiedzialności awalata.

W świetle ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe rozróżnia się dwa ro-dzaje weksli: weksel trasowany i weksel własny.

Weksel trasowany jest pisemnym poleceniem wystawcy skierowanym do trasata, dotyczącym bezwarunkowej zapłaty na rzecz remitenta określonej sumy pieniężnej. W konstrukcji swej weksel trasowany przybiera postać sformalizowanego przekazu, z którym mamy do czynienia wtedy, gdy jedna osoba (tzw. przekazując- poleca drugiej osobie (tzw. przekazanem- spełnienie określonego świadczenia na rzecz osoby trzeciej (tzw. odbiorcy przekazu).

Przepisy prawa wekslowego ułatwiają obieg wekslowy i z uwagi na abstrakcyjny charakter wierzytelności wekslowej ograniczają zarzuty, jakie przysługują dłużnikom w procesie wobec posiadacza weksla. Nie ma tu zastosowania art. 513 § 1 k.c. dotyczący przelewu, lecz art. 17 pr.weksl., zgodnie z którym dłużnicy wekslowi nie mogą zasłaniać się zarzutami opartymi na ich stosunkach osobistych z wystawcą weksla bądź posiadaczami poprzednimi. Przepis ten chroni uczciwego nabywcę weksla, nie ma więc zastosowania do nabywcy weksla działającego świadomie na szkodę dłużnika. Według wyroku Sądu Najwyższego z 21 października 1998 r. nabywca weksla działa świadomie na szkodę dłużnika, gdy w chwili nabycia weksla wie o istnieniu po stronie dłużnika podstaw do zarzutu wobec poprzedniego posiadacza weksla i, nabywając weksel, chce pozbawić dłużnika, ze szkodą dla niego, możliwości podniesienia tego zarzutu .

Indos zastawniczy, uregulowany w art. 19 pr.weksl., w odróżnieniu od indosu własnościowego i indosu pełnomocniczego jest instrumentem prawnym pozwalają-

cym na ustanowienie prawa zastawu na wierzytelności wekslowej. Jest to indos, którego skutkiem jest uzyskanie przez indosatariusza prawa zastawu na wekslu poprzez umieszczenie odpowiedniej wzmianki, np. „waluta na zabezpieczenie”, „waluta w zastaw”, i przez oddanie weksla w zastaw indosatariuszowi. W praktyce indos tego rodzaju ma najczęściej miejsce przy udzielaniu kredytu indosantowi przez bank, zabezpieczając jego zwrot ustanowieniem zastawu na wekslu.

Warunki i tryb dopuszczania do obrotu giełdowego

Dopuszczone do obrotu giełdowego mogą być instrumenty finansowe, o ile:

– został sporządzony odpowiedni dokument informacyjny, zatwierdzony przez właściwy organ nadzoru, chyba że sporządzenie lub zatwierdzenie dokumentu infor-macyjnego nie jest wymagane

– ich zbywalność nie jest ograniczona

Odpowiedzialność wekslowa istotnie różni się od odpowiedzialności za dług nie- wekslowy, chociaż również ma charakter osobisty i majątkowy. W przypadku umowy sprzedaży dłużnik zwlekający z zapłatą ceny może żądaniu jej zapłaty przeciwstawić zarzuty dotyczące np. opóźnienia dostawy, wad towaru. Dłużnik wekslowy nie może posłużyć się w zasadzie tego rodzaju zarzutami z uwagi na abstrakcyjność zo-bowiązania wekslowego (por. art. 17 pr.weksl.).