Category Papiery Wartościowe

Przepisy ustrojowe regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu po-wołanego do wykonywania zadań administracji publicznej. Zawierają przepisy prawne tworzące podmioty publiczne, określające ich strukturę organizacyjną zakres działania, tworzące podział terytorialny państwa. Przepisy proceduralne zawierają normy wyznaczające postępowanie urzeczywistniające wprowadzenie do praktyki norm prawa ustrojowego i materialnego. Jest to rozbudowany dział prawa administracyjnego obejmujący:

– banki krajowe, oddziały banków zagranicznych i oddziały instytucji kredytowych, które uczestniczą bezpośrednio w systemie SORBNET i w Rejestrze Papierów Wartościowych oraz posiadają moduł ELBON,

– Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Wykup bonów następuje według ich wartości nominalnej po upływie okresu, na który zostały wyemitowane. Jednakże w uzasadnionych przypadkach Zarząd NBP może oferować posiadaczom bonów ich przedterminowy wykup przez NBP, który następuje w trybie przetargu bądź w drodze umowy zawartej przez NBP z zainteresowanym podmiotem.

Akcje jako papiery wartościowe są nierozerwalnie związane z tworzeniem i funk-cjonowaniem spółek akcyjnych. Zasadniczym warunkiem powstania spółki akcyjnej jest zebranie przez założycieli kapitału zakładowego, który obecnie w Polsce nie może być niższy niż 500 000 zł'.

Kapitał zakładowy to wymieniona w statucie spółki suma pieniężna, która zostaje wpłacona przez jej akcjonariuszy. Kapitał ten ma stworzyć podstawę majątkową dzia-łalności spółki. Stanowi też podstawę jej odpowiedzialności wobec wierzycieli.

Strony: 1 2 3

Instytucja przekazu, regulowana pierwotnie w art. 613-620 k.z. , została przy-wrócona prawu polskiemu ustawą z 28 lipca 1990 r. nowelizującą kodeks cywilny. Obecnie normują ją art. 921′-9215 k.c.

Przekaz stanowi jednostronne oświadczenie woli przekazującego, które zawiera dwa upoważnienia:

– dla przekazanego – do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy przekazu,

Weksle jako podstawowy rodzaj papierów wartościowych w obrocie gospodarczym pełnią różnorodne funkcje. Wyróżniamy w tej dziedzinie:

– funkcję kredytową, która wyraża się w odroczeniu płatności za dostarczone towary lub wykonane usługi do daty oznaczonej na wekslu wystawca weksla uzyskuje w ten sposób tzw. kredyt kupiecki – prolongatę zadłużenia z tytułu dokonanej transakcji

Strony: 1 2

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest centralnym organem admini-stracji rządowej. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych.

– podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku kapi-tałowego

– sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych oraz wy-konywaniem przez te podmioty obowiązków związanych z ich uczestnictwem w ob-rocie na rynku kapitałowym, w zakresie określonym przepisami prawa

– osoby, które przepracowały co najmniej 10 lat w komercjalizowanym przed-siębiorstwie państwowym lub w przedsiębiorstwie, które zostało sprywatyzowane przez wniesienie do spółki, a rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło wskutek przejścia na emeryturę lub rentę albo z przyczyn niedotyczących pracowników

– osoby, które po przepracowaniu 10 lat w przedsiębiorstwie państwowym pod-legającym prywatyzacji zostały przejęte przez inne zakłady pracy w trybie art. 231 kodeksu pracy (art. 2 pkt 5 ustawy).

Zgodnie z art. 111 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi bank z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może prowadzić działalność maklerską po uzyskaniu zezwolenia Komisji. Wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej przez bank powinien dodatkowo zawierać:

– nazwę jednostki organizacyjnej banku, w ramach której ma być prowadzona działalność maklerska

Awalista – zgodnie z art. 32 zd. 1 pr.weksl. – odpowiada przy spełnieniu tych samych przesłanek i w tym samym zakresie, jak dłużnik, za którego poręczył. Awalista akceptanta odpowiada więc jak akceptant, awalista wystawcy – tak jak wystawca itd. Przepis powyższy świadczy o akcesoryjności awalu, przejawiającej się co do zasady uzależnieniem odpowiedzialności awalisty od odpowiedzialności awalata.

W świetle ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe rozróżnia się dwa ro-dzaje weksli: weksel trasowany i weksel własny.

Weksel trasowany jest pisemnym poleceniem wystawcy skierowanym do trasata, dotyczącym bezwarunkowej zapłaty na rzecz remitenta określonej sumy pieniężnej. W konstrukcji swej weksel trasowany przybiera postać sformalizowanego przekazu, z którym mamy do czynienia wtedy, gdy jedna osoba (tzw. przekazując- poleca drugiej osobie (tzw. przekazanem- spełnienie określonego świadczenia na rzecz osoby trzeciej (tzw. odbiorcy przekazu).

Przepisy prawa wekslowego ułatwiają obieg wekslowy i z uwagi na abstrakcyjny charakter wierzytelności wekslowej ograniczają zarzuty, jakie przysługują dłużnikom w procesie wobec posiadacza weksla. Nie ma tu zastosowania art. 513 § 1 k.c. dotyczący przelewu, lecz art. 17 pr.weksl., zgodnie z którym dłużnicy wekslowi nie mogą zasłaniać się zarzutami opartymi na ich stosunkach osobistych z wystawcą weksla bądź posiadaczami poprzednimi. Przepis ten chroni uczciwego nabywcę weksla, nie ma więc zastosowania do nabywcy weksla działającego świadomie na szkodę dłużnika. Według wyroku Sądu Najwyższego z 21 października 1998 r. nabywca weksla działa świadomie na szkodę dłużnika, gdy w chwili nabycia weksla wie o istnieniu po stronie dłużnika podstaw do zarzutu wobec poprzedniego posiadacza weksla i, nabywając weksel, chce pozbawić dłużnika, ze szkodą dla niego, możliwości podniesienia tego zarzutu .

Indos zastawniczy, uregulowany w art. 19 pr.weksl., w odróżnieniu od indosu własnościowego i indosu pełnomocniczego jest instrumentem prawnym pozwalają-

cym na ustanowienie prawa zastawu na wierzytelności wekslowej. Jest to indos, którego skutkiem jest uzyskanie przez indosatariusza prawa zastawu na wekslu poprzez umieszczenie odpowiedniej wzmianki, np. „waluta na zabezpieczenie”, „waluta w zastaw”, i przez oddanie weksla w zastaw indosatariuszowi. W praktyce indos tego rodzaju ma najczęściej miejsce przy udzielaniu kredytu indosantowi przez bank, zabezpieczając jego zwrot ustanowieniem zastawu na wekslu.